قوله عليه السلام : و كلّ نفس معها سائق و شهيد
اين عبارت امام ( ع ) از آيه شريفه : و جائت كُلُّ نفسٍ سائقٌ و شهيد [ 1 ] ، گرفته شده است سائق آن چيزى است كه انسانها را به سوى محشر مىراند ، و آن عبارت از حكم خداوندى ، و عوامل نزديك به مرگ مىباشد ، كه بر نفس انسان حاكميّت يافته و آن را به معادش باز مىگرداند . حال اگر انسان از بدكاران بدبخت باشد ، واى بر او ، چه دردآور و زجر
[ 1 ] سوره ق ( 50 ) آيه ( 21 ) : و هر نفسى را فرشتهاى براى حساب به محشر كشاند و فرشتهاى بر نيك و بدش گواهى دهد .
[ 586 ]
دهنده است آن سايق ؟ در اين باره قرآن مىفرمايد :
« كافران گروه گروه به دوزخ رانده مىشوند . به جايگاه دوزخ كه رسند ،
درهاى دوزخ گشوده مىشود . خازنان دوزخ به آنها مىگويند : مگر فرستادگان خدا براى هدايت شما نيامدند ؟ » امّا اگر انسانهاى وفات يافته اهل سعادت باشند ، راهنماى مهربانى با ملاطفت و نرمى آنها را به سوى بهشت مىبرد ، سپس به آنها نويد داده مىشود ،
بدليل كارهاى شايستهاى كه انجام دادهايد ، بهشت ميراث شماست . قرآن در اين باره مىفرمايد : وسيق الذين اتقوا ربهم الى الجنه زمرا حتى اذا جاؤوها و فتحت ابوابها و قال لهم خَزَنَتُها سلام عليكم طبتم فادخلوها خالدين [ 2 ] .
معنى سايق اين بود كه توضيح داده شد ، پيش از اين درباره معنى « شاهد » يعنى فرشتهاى كه گواه بر عمل انسان مىباشد ، شرح لازم را دادهايم و نيازى به تكرار آن نمىبينيم .
