و للّه حكم واقع فى المستأثر و الجازع

آنچه از اين گفتار حضرت بر مى‏آيد اين است ، كه حكم واقعى خداوند درباره شخص مستبد و خودرأى حكمى مقدّر بوده است كه درباره كشته شدن عثمان به اجرا درآمده ، و به قلم قضاى الهى در لوح محفوظ چنين ثبت

[ 127 ]

بوده است . و حكم مقدّر خداوند درباره بيتابى كنندگان اين بوده كه آنها قاتل عثمان باشند و بدين‏سان گرفتار جزع و در نتيجه رذيلت شوند .

امام ( ع ) در پايان كلام خود ، حكم اين امور را به خداوند نسبت داده است ، تا آيندگان را توجّه دهد ، كه در جريان قتل عثمان از حمايت هر دو جناح بركنار بوده است . تا ضمن اشاره به علت وقوع قتل كه از ناحيه عثمان خودرأيى و از جانب شورشيان ناشكيبايى و شتابزدگى باشد عدم دخالت خود را ثابت كند .

ممكن است كه منظور از « حكم » حكمى باشد كه در آخرت براى تمام افراد از پاداش و كيفر به عنوان سزاى عمل آنان خواهد بود .

[ 128 ]