شرح
از محتواى سخن امام ( ع ) در اين خطبه چنين استفاده مىشود ، كه براى ايجاد علاقه در هر امر مطلوبى لازم است كه دشوارى و منعى بوجود آيد ، تا قدرش بخوبى دانسته شود . فلسفه و حكمت اين امر اين است ، كه اگر كسى چيزى را به اصرار بخواهد و از آن باز داشته شود ، در به دست آوردن آن حرص مىورزد . طبيعت انسان چنين است كه نسبت به امور ممنوعه حرص دارد . و از آنچه سريع به دست آورد ، بزودى متنفّر مىشود . امام ( ع ) با عدم پذيرش خلافت در آغاز رغبت و ميل آنها را شديدا بر انگيخت تا در قبول خلافت اصرار بورزند .
زيرا انتقال خلافت به امام ( ع ) بعد از دگرگونيهايى بود كه در دستورات دينى پديد آمده بود و قتل عثمان اتّفاق افتاد و مردم بر ريختن خون او جرأت يافتند در زمينه اين حوادث و تحولات ، نياز بود كه روحيّه مردم را تقويت و آنها را بر قواعد حق و دستورات الهى تشويق كند تا رغبت و ميل آنها را بر خلافت خويش بيش از پيش فزونى بخشد . با توجّه به وضع موجود و عاقبتنگرى لازم ،
