قوله عليه السلام : و اعلموا انّه من لم يعن على نفسه الى آخره
يعنى كسى را كه خداوند بر عليه هواهاى نفسش يارى نكند ( تا از خود پند دهندهاى براى خود بيابد ) اميد به وعظ ديگران نيست كه او را پند بدهند ، و در اين باره ياريش كنند .
كمك دادن خداوند به انسان اين است كه عنايت و توجهات خداوندى ،
نفس ناطقه انسانى را آماده پذيرش خيرات مىسازد و آن را بر عليه نفس امّاره قوّت مىبخشد ، كه با دريافت الطاف الهى توان مغلوب كردن نفس امّاره را يافته و از پيروى آن سر باز ، مىزند و به سوى شهواتى كه نفس ناطقه را فرا مىخواند جذب نمىشود .
هرگاه براى نفس ناطقه انسان اين آمادگى و پذيرش نباشد ، پند ديگران وى را سود نمىدهد و آنها را نمىپذيرد ، زيرا پذيرفتن بدون آمادگى ممكن نيست .
در اين عبارت امام ( ع ) توجّه مىدهد كه واجب است ، انسان در مراقبت احوال نفس ، و راندن شيطان از خود از خداوند يارى بجويد ( چه بدون كمك و يارى حق تعالى امكان مقابله با شيطان و نفس امّاره نيست ) .
[ 679 ]
