ترجمه
« خداوند تعالى هنگامى پيامبر اسلام ( ص ) را به رسالت فرستاد كه زمانى طولانى از بعثت پيامبر سابق گذشته ، و بشر در خواب عميق غفلت و بىخبرى فرو رفته بود . فتنهها از هر سو برخاسته ، كارها نابسان و پراكنده ، و آتش جنگ شعلهور بود . روشنى دستورات و تعاليم انبيا به تاريكى گراييده و غرور و فريب آشكار شده بود . بدين هنگام برگهاى بوستان دنيا زرد ، و مردم از چيدن ميوه زندگى نااميد آبهاى سرچشمه ( هدايت علوم و معارف الهى ) خشكيده و فرو رفته ، پرچمهاى هدايت و رستگارى كهنه و فرسوده ، علمهاى هلاكت و گمراهى نمايان بودند .
جهان در حالى كه چين به ابرو انداخته ، با ترشرويى به چهره اهل و طالب خود مىنگريست . ثمره دنيا فتنه ، طعامش مردار گنديده ، پوشاكش ترس ، و لباس زيرينش شمشير بود ( هرج و مرج ، شرك و بيدينى و فساد اخلاقى بر دنيا حاكم شده بود و در چنين موقعى خداوند پيامبر ( ص ) را مبعوث فرمود تا دشمنيها و كينه توزيها را از ميان مردم بردارد و خداپرستى و نوع دوستى را بجاى آن مقرر دارد ) .
پس اى بندگان خدا عبرت گيريد و به ياد آوريد وضعى را كه پدران و برادران گذشتهتان دارند ، و در گرو آن بوده و بر آن محاسبه مىشوند .
بجان خودم سوگند ، ميان شما و ايشان هنوز روزگار زيادى نگذشته ، و قرنهاى فراوانى سپرى نگرديده است . از روزى كه شما در صلب آنها بوديد ، ديرى نپاييده است ، ( پس به چه دليل بدبختيهاى جهل دوران آنها را از ياد بردهايد و چنان كه شايد و بايد به احكام دين عمل نمىكنيد بخدا سوگند ، هر آنچه پيامبر ( ص ) ديروز به گوش پدران شما رساند ، امروز
[ 653 ]
من به شما فهمانده و شما را بدان آگاه كردم . نه شنوايى شما امروز از شنوايى ديروز پدرانتان كمتر است و نه ديروز به آنها چشم بيناتر و دل آگاهتر داده بودند ، كه شما از آن بينايى و آگاهى امروز محروم باشيد ( باز ) بخدا سوگند شما امروز به چيزى بينا و دانا نشده و از امرى برخوردار نشدهايد ، كه پيشينيان شما آن را ندانسته و از آن برخوردار نشده باشند ( شما و ايشان از نور واحد استضاء كردهايد و به شما نورانيّت دادهاند ) پس اين اهمال و سستى شما در امر دين و جهاد و بكار نبستن دستورات من براى چيست ؟ ( گويا مىبينم بر اثر پيروى نكردن از فرامين الهيّه ) كه محقّقا چنين است بر شما بلايى نازل خواهد شد كه مانند شتر بختى مست كه عنان از دست ساربانش گرفته و مهار و تنگش سست و گسيخته و هر كه به آن نزديك شود از گزند لگد و دندانش در امان نخواهد بود ( بنى اميّه و در رأس همه آنها معاويه بكلّى زمام ديانت را از كف رها كردند و مانند همان شتران مهار گسيخته مؤمنان را تحت آزار و شكنجه قرار دادند ) پس اى مؤمنين ، نبايد دنيايى كه اهل غرور و فريب در آن داخل شدهاند ،
شما را بفريبد ، چه دنيا همچون سايهاى است كه به روى زمين كشيده شده باشد ، و در زمان معيّنى از ميان برود .