النّاس على اربعة اصناف . . . قلّوا

مردم به چهار دسته تقسيم مى‏شوند ، علّت تقسيم شدن مردم به چهار گروه با توجه به خواسته‏هاى درونى آنها و به گونه زير مى‏باشد مردم يا دنيا طلبند و يا خداخواه ، دنيا طلب‏ها به چهار دسته تقسيم مى‏شوند :

الف : دنيا طلبانى كه قدرت بر فراهم آوردن دنيا نيز دارند .

ب : دنيا طلبانى كه قدرت مال اندوزى ندارند . اين گروه خود به دو دسته تقسيم مى‏شوند :

[ 143 ]

1 چون قدرت بر جمع‏آورى مال ندارند ، براى آن كوشش و چاره‏جويى نمى‏كنند .

2 با اين كه قدرت بر گردآورى مال دنيا ندارند امّا بسختى در پى گردآورى آن هستند . گروه اخير نيز به دو دسته تقسيم مى‏شوند :

الف : تلاش و كوشش در آن حدّ است كه فرمانروايى و پادشاهى را به دست آورند .

ب : كوشش و تلاش آنها براى امورى است كه پايينتر از حدّ امارت و يا سلطنت باشد اگر خداخواهان را به اين چهار گروه دنيا طلب بيفزاييم ، مطابق فرمايش حضرت پنج دسته مى‏شوند . چهار دسته را امام ( ع ) مورد ملامت و سرزنش قرار داده و دسته پنجم را ستوده است .