بحث نهم : اين بحث در ستايش پروردگار است بلحاظ گشودن راهها در مجراى كوه و اطراف آن .
مقصود از « فجاج » راههاى وسيعى است كه در اطراف كوهها پديد آمده است « مانند درهها و شكافهاى وسيع كوه » خداوند تعالى در اين باره مىفرمايد : « وَ جَعَلْنا فيها فِجاجاً سُبُلاً لَعَلَّهُمْ يَهْتَدُونَ [ 5 ] . » و همچنين امام ( ع ) خدا را بلحاظ بر پا داشتن علائمى كه سالكان راه ،
مقصد حركت را گم نكنند مىستايد . يا منظور از « منار » ستارگانند ، چنان كه
[ 4 ] سوره سجده ( 32 ) آيه ( 27 ) : آيا نمىبينند كه ما آبها را تا سرزمين خشك مىرانيم و به وسيله آب زراعت را از زمين بيرون مىكنيم تا خود و چهار پايانشان از آن بهرهمند شوند آيا اين حقيقت را نمىبينند .
[ 5 ] سوره انبياء ( 21 ) آيه ( 31 ) : ما در داخل كوهها فجاج را قرار داديم تا شايد به وسيله اين راهها هدايت شوند .
[ 786 ]
خداوند مىفرمايد « وَ عَلاماتٍ وَ بِالنَجْمِ هُمْ يَهْتَدُونَ » [ 6 ] و يا كوهها هستند ، چنان كه از عبارت امام عليه السلام استفاده مىشود .