17 قوله عليه السلام : و لم تطمع فيهم الوساوس فتقترع برينها على فكرهم :

وسوسه‏ها در فرشتگان طمع نمى‏بندند ، تا بر انديشه آنها غلبه كنند و يا فكر آنها را بپوشانند پيش از اين وسوسه را تفسير كرده‏ايم . فاعل براى فعل « لم تطمع » يا مخفى و نهفته است ، بدين فرض كه فاعل مضاف بوده و از جمله حذف گرديده ، و مضاف اليه در جاى آن قرار گرفته است تقدير كلام « اهل الوساوس » بوده است كه منظور از صاحبان وسوسه ، شياطين مى‏باشند ، ( با اين توضيح معناى سخن چنين است ، شياطين بر انديشه فرشتگان پيروز نمى‏شوند ) .

[ 753 ]

و يا فاعل فعل كلمه « وساوس » است در اين صورت نسبت دادن طمع به وسوسه نسبت مجازى است ، چنان كه در كلام حق تعالى نيز چنين است آنجا كه مى‏فرمايد : وَ اَخْرَجَتِ الأَرْضُ اَثْقالَها [ 2 ] منظور از « رين » غلبه يافتن شكهايى است كه لازمه وسوسه‏هاست تا خرد فرشتگان را بپوشاند ، و چشم باطنشان كه جلوه‏هاى حق و پروردگارشان را مشاهده مى‏نمايند از كار بيندازد . طمع نبستن وسوسه‏ها و يا شياطين در فرشتگان به اين دليل منتفى است كه اسباب آن يعنى نفس امّاره در آنها منتفى است .