قوله عليه السلام : فلا تقولوا بما لا تعرفون
در اين عبارت امام ( ع ) مردم را به عترتى كه اهل فضيلت و عرفانند توجّه داده و از آنها مىخواهد كه : گفتارى در خور شأن نسبت به آنها اداء كنند . و با بيان اين جمله : فإنّ اكثر الحقّ فيما تنكرون استوارى در گفتار را توصيه مىكند . و آنها را از شتابزدگى در قضاوت نهى مىفرمايد ، زيرا فرد نادان حقّى را كه مطابق خواستش نباشد ، و يا چيزى را كه فهمش بدان نرسد ، و يا به دليل شبهه ، يا تقليد از ديگران ، مخالف اعتقادش بداند ، منكر مىشود .
امام ( ع ) با اين يادآورى ، كه افراد نادان در بسيارى از موارد حق را منكر مىشوند ، مردم را آگاه مىسازد تا در اداى سخن بدون علم و آگاهى شتاب
[ 637 ]
نكنند . به همين دليل جمله فوق را با « فاء » بيان كننده علّت ، ذكر فرموده است .
