به همان ربائی است كه در مواردی كه انسان بايد كار خير انجام دهد ، ربا
بگيرد . به عبارت ديگر ناظر به ربای مصرفی و استهلاكی است . ولی در عين‏
حال به نظر می‏رسد با آن قيدهائی كه دارد مخصوصا در جمله : « لا تظلمون و لا
تظلمون »و همچنين جمله : « و ما اتيتم من ربا ليربوا فی اموال الناس فلا
يربوا عندالله »بايد بگوئيم نه ، از نظر قرآن ربا به طور مطلق ظلم است‏
نه بيرحمی و عدم احسان . ولی عرض كرديم در روايات تعبيراتی آمده است‏
كه آن تعبيرات بيشتر ربا را محدود می‏كند به ربای مصرفی و استهلاكی يا
ربای درماندگان . چندين روايت قريب به اين مضمون است كه از جمله يك‏
روايت را الان می‏خوانم :
« عن سماعة قال : قلت لابی عبدالله عليه‏السلام : انی رايت الله قد ذكر
الربوا فی غير آية و كرره » .
[ سماعه می‏گويد به امام صادق ( ع ) گفتم ] من می‏بينم خدا ربا را در چند
آيه ذكر كرده و تكرار نموده يعنی خيلی اهميت داده « فقال : ا و تدری لم‏
ذاك ؟ » فرمود می‏دانی برای چه ؟ گفتم نه . « قال : لئلا يمتنع الناس من‏
اصطناع المعروف » . برای اينكه جلو كار خير گرفته نشود . يعنی اگر كسی‏
احتياج داشته باشد البته جای معروف است ظاهر قضيه اين است كه معروف‏
يعنی كمك كردن در جائی كه كسی احتياج دارد و ديگری بايد به او احسان و
كمك بكند . خدا ربا را حرام كرده ، اين راه را بسته تا مردم را از طريق‏
قرض الحسنه برای يكديگر كارگشائی كنند نه از طريق ربا .
در روايت ديگری از حضرت صادق (ع) آمده است : « و علة تحريم الربوا »
اينجا كلمه‏ای هست كه خوانده نشد . ظاهرا بالنسبه بود

54