مرد است و پولی كه در عوض می‏دهد . البته تمتع هم طرفينی است . و به‏
علاوه ، اگر به خود صيغه ازدواج توجه كنيد ، می‏بينيد [ با صيغه‏های ديگر ]
فرق می‏كند . مثلا در بيع شما می‏گوئيد : بعت هذا بهذا " هذا " ی اول‏
حتما بايد مبيع باشد و " هذا " ی دوم ارزش است . در اجاره هم همين‏
طور است . ولی در باب نكاح شما می‏گوئيد : زوجت و لازم نيست بگوئيد :
زوجت المرأه بهذا الرجل . می‏بينيد هر دو گونه‏اش را می‏خوانند ، هم‏
می‏خوانند : زوجت موكلتی موكلك و هم می‏خوانند : زوجت موكلك موكلتی .
يعنی هم می‏گويند من اين مرد را به اين زن تزويج كردم ، و هم می‏گويند من‏
اين زن را به اين مرد تزويج كردم . يعنی اينطور نيست كه در متن صيغه ،
زن شكل كالا را داشته باشد و مهری كه مرد می‏دهد شكل ثمن را .
سؤال : در بيمه شخص ثالث كه اكنون در مورد اتومبيلها از طرف دولت‏
معمول شده ، افراد را وادار می‏كنند كه حتما اتومبيلشان را بيمه كنند .
آيا اگر اتفاقی افتاد می‏توان پول گرفت با توجه به اينكه شخص اين معامله‏
را به اجبار انجام داده ؟
جواب : اينكه گفتيد بيمه شخص ثالث اجباری است ، مسئله خوبی است .
راجع به بيمه مسئوليت كه در چه حدودی اين كارها واقعا ايجاد مسئوليت‏
می‏كند ، آنجا كه تقصير نباشد و خطر باشد ، من در ذهنم بود كه مستقلا بحث‏
بكنيم . البته در كتب فقه ، مثالهايی نظير اين مسئله مطرح است . مثلا
اين مسئله مطرح است كه شخصی در خانه خود سگ نگاه می‏دارد . اين سگ‏
می‏آيد پای كسی را گاز می‏گيرد . ممكن است آن شخص تقصير هم نكرده باشد
ولی طبيعت سگ نگاه

287