در جامعه به هر حال از نظر اسلامی لازم و ضروری است و حتی در بسياری از
روايات تأكيد شده است كه اساسا فلسفه حرمت ربا اين است كه جلو قرض‏
الحسنه‏ها گرفته نشود . اين به هر حال امری است ضروری .
و ضمن بحثهايی كه كرديم و البته بياناتی كه آقايان كردند ، خيلی برای‏
من كمك بود و من خيلی در اين جلسه استفاده كردم معلوم شد كه راه بانك لا
ربوی باز است و اين به دو معنا است يكی اينكه اگر دولتها تصميم بگيرند
، آيا چنين چيزی عملی است يا نه ؟ برخی مدعی هستند كه اصلا نظام ربوی جزء
جبر و ضرورت است و آمريكا هم اگر تصميم بگيرد چنين كاری نكند محال است‏
تا چه رسد به دولت ايران . ولی با اين طرحهايی كه داده شد ، اگر دولتی‏
تصميم بگيرد چنين كاری بكند ، اين كار عملی است ( 1 ) و حتی به نظر من‏
البته درباره اين مطلب يك كارشناس اقتصادی بايد نظر بدهد حتی در نظامی‏
نظير همين نظامهای موجود هم اگر عده‏ای بخواهند بانك لاربوی تشكيل بدهند ،
اين كار عملی است و نمی‏شود گفت شكست می‏خورد . يعنی يك امر ايده آل‏
نيست كه بگويند اين كار بايد اول از آمريكا شروع بشود تا به بعد برسد به‏
ما ، يا لا اقل از دولت شروع بشود تا بعد ما بتوانيم اين كار را انجام‏
دهيم . نه ، اگر عده‏ای از مردم مسلمان تصميم بگيرند چنين كاری را شروع‏
بكنند اين كار عملی است يعنی من از مجموع اين بحثها اينطور فهميديم كه‏
ايجاد بانك غير ربوی برای ضرورتهای اقتصادی امروز عملی است .

پاورقی :
1 - مثل اينكه اخيرا دولت كويت از فضلای اسلامی خواسته كه طرح بانك‏
لاربوی را به او بدهند . بعضی هم طرح داده‏اند .

155