کتابخانه الکترونيکي انهار

يكون باع حنطة بحنطة بزياده " سپس مرحوم سيد می‏فرمايد : " و نظره فی‏
ذلك الی التعليل « فی خبر علی بن جعفر عن أخيه قال : سألته عن رجل له‏
علی اخر تمر أو شعير أو حنطة / يأخذ بقيمته دراهم ؟ قال ( ع ) اذا قومها
دراهم فسد لأن الأصل الذی يشتری به دراهم فلا يصح دراهم بدراهم » " .
6 - معامله را به صورت دو هبه در آوردند ، هر كدام جنس خود را به‏
ديگری ببخشد بدون قصد معاوضه يا اشتراط هبه در هبه .
7 - معامله را به صورت اقراض از طرفين در آورند و سپس تبارؤ كنند .
8 - دو مقدار متساوی را معاوضه كنند و زياده را صاحب زياده همه كند .
9 - ضم غير جنس مثلا هزار درهم و يك دينار را به دو هزار درهم معامله‏
كنند . اين قسم نيز در روايات آمده است ( 1 ) .
10 - تبديل بيع به مصالحه ، بنابر اينكه رباء معاملی را در خصوص بيع‏
جايز ندانيم چنانكه فتوای مرحوم آقا سيد ابوالحسن است و اين در رباء
معاملی است ( 2 ) .

پاورقی :
1 - بايد توجه داشت كه در مثال مذكور كه در روايت آمده است چون بيع‏
صرف است تقابض فی المجلس لازم است و حيله رباء قرضی نمی‏تواند باشد .
در حقيقت چنين معامله‏ای وقتی عملا وقوع پيدا می‏كند كه واقعا شخصی بخواهد
يك دينار را با هزار درهم معاوضه كند بدون اينكه احتياج به قرض داشته‏
باشد و موضوع اجل به حساب آيد . ( آنچه عملا وجود داشته و تصحيح شده كار
صرافها بوده است )
2 - شماره‏های 5 و 6 و 7 و 8 و 9 ( از طرق فرار از ربا ) در مسئله 61
عروه و شماره 4 در مسئله 56 آمده است . شماره‏های 1 و 2 و 3 و 4 و 5 و 9
و 10 در مورد رباء قرضی و شماره‏های 3 و 5 و 6 و 7 و 8 و 9 و 10 در مورد
رباء معاملی قابل اجرا است .