اقوای از مسبب است . بنابراين يكوقت است كه كسی در خانه ديگری را باز
می‏گذارد و دزدی می‏آيد و قاليچه‏ای را می‏برد . در اينجا او ضامن نيست و
دزد ضامن است . ولی اگر انسان در خانه كسی را باز بگذارد و مثلا حيوانی‏
وارد اين خانه شود و خسارتی وارد كند ، اينجا بايد گفت كه انسان ضامن‏
است . پس علت ضامن نبودنش در آنجا ، ضامن بودن يك انسان ديگر است .
اقوائيت مباشر است نه اينكه او سببيت ندارد . اما در جائی كه پای‏
انسان ديگر در كار نباشد ( مانند مثال اخير ) خود شخص ضامن است . يا
مثلا فرض كنيد يك كسی كليد اتومبيل ديگری را می‏گيرد و می‏رود در آن را
باز می‏كند و چيزی بر می‏دارد . وقتی برمی‏گردد در اتومبيل را قفل نمی‏كند ،
بعد يك ضرری به ماشين وارد می‏شود . اگر ماشين را دزد ببرد ، دزد ضامن‏
است . ولی اگر از راه ديگری [ بدون دخالت يك انسان ] ضرری وارد شود ،
اين فرد خودش ضامن خواهد بود .
يا كسی ديواری را كج بنا كند ، يا نه ، از ابتدا درست بنا كند و بعدا
متمايل شود و در اثر ريختن اين ديوار جنايتی بر انسانی وارد شود و يا
مالی از انسانی تلف شود . آيا صاحب ديوار ضامن است يا نه ؟ بله ضامن‏
است . اين مسئله به نوعی ديگر هم خيلی مورد ابتلاست . خانه‏هائی كه افراد
به اجاره می‏دهند ، اگر كهنه و فرسوده باشد يعنی در مظان خرابی باشد و
احتمال سقوط داشته باشد و بعد سقوط كند بر سر مستأجر يا احيانا بر سر فرد
ديگری كه آنجا بوده و به هر حال مالی يا جانی تلف شود ، اينجا مالك‏
ضامن است . در اين مورد ، هم شرعا ضامن است و هم اينكه علاوه بر آن ،
ذمه‏ای دارد كه بايد بپردازد . از اين مسائل زياد اتفاق می‏افتد كه خانه‏های‏
كهنه به

339