كه اگر شخصی مرد و ورثهای نداشت ، میگويند اگر معتق دارد ، وارثش معتقاست ؟ اينجا هم میگوئيم اگر وارث نداشته باشد ، معتق بايد ديه رابپردازد . در آنجا اگر ميت ، معتق هم نداشته باشد میگويند وارث ، ضامنجريره است . [ در اينجا هم اگر جانی ، معتق نيز نداشته باشد ، ديه رابايد ضامن جريره بپردازد . در آنجا ] اگر ميت ، ضامن جريره هم نداشتهباشد ، میگويند وارث امام است . ( مگر نمیگويند اگر كسی بميرد و هيچوارثی نداشته باشد ، امام وارث است ؟ امام وارث من لا وارث له است ). در اينجا هم امام پرداخت كننده ديه جنايت است از ناحيه كسی كه هيچپرداخت كننده ديگری نداشته باشد . ممكن است گفته شود : چرا اين ديه را خود شخص نپردازد ؟ جوابش اينستكه اين ، امری مثل بيمه است و خسارتی است كه ناگهان متوجه انسان میشود. در واقع ، گوئی میخواهد بگويد اين انسان كه يك عمر زحمت میكشد و بعدوقتی مرد يك عده ديگر اموالش را میبرند ، اين عده لا اقل بايستی تعهدیدر مقابل او داشته باشند . اين تعهدی است كه شارع مستقيما برای وارث درمقابل ارثی كه مجانی میبرد ، قرارداده است . در واقع اسلام ارثی را كهانسان قهرا برای وراث باقی میگذارد ، از قبل به منزله يك حق بيمه تلقیكرده است ، حق بيمهای كه آنها خود قرارداد نبستهاند ولی اسلام اجبارااينچنين تلقی كرده است . نوعی بيمه اجباری است . همين ارثی كه اين شخصاحتمالا بعدها برای اين ورثه بجا خواهد گذاشت ، از نظر اسلام به عنوان حقبيمه در قبال خسارتهائی كه متوجه او میشود ، تلقی شده است ، اگر چه اينتوارث احتمالی |