2 - خلاصه فلسفههای متصوره در باب ربا : الف - ربا مانع احسان و استفاده محتاجان از ديگران است ، ربا استفادهاز احتياج ديگران است ، اسلام میخواهد در زمينه احتياجات ، افراد بهيكديگر احسان كنند . اين نكته همان است كه در روايات آمده است .ولی اگر علت ، منحصر به اين باشد بايد ربای به اصطلاح انتاجی و تجاریاشكال نداشته باشد . اساس سرمايه داری بر ربای انتاجی است . ب - قطع رابطه ثروت و كار . كسی كه منافع از پول میگيرد ثروتی دراختيار میگيرد كه كار نكرده است . جواب اين است كه صرف قطع رابطه ثروت و كار اگر مستلزم استثمار ياترجيح بلا مرجح و مزاحمت آزادی ديگران نباشد اشكال ندارد . اگر كسی ادعاكند كه ربا خواری استثمار است دليل عليحده است كه در بندد خواهيم گفت. به علاوه بحث ما در نظر اسلام است در حرمت ربا . اسلام در موارد زيادیمانند مال الاجاره و سود مضار به ، سود كار نكرده را تجويز كرده بلكه درارث اصل مال نيز ( نه تنها سود ) كار نكرده است . پس نظر اسلام درحرمت ربا به اين جهت نيست . اگر گفته شود اجاره و مضاربه قطع رابطه ثروت و كار نيست بلكه ثروتیاست كه مع الواسطه ناشی از كار است ، در جواب گفته میشود كه اين حرفرا در باب پول میتوان گفت : ربا اجاره پول است ، اگر خود پول مشروعباشد ، اجارهاش نيز بايد مشروع باشد . اگر گفته شود كه اجاره و مضار به با ربا اين تفاوت را دارند |