روايت 9 - وافی ، ج 3 ، ص 78 ) از استدلالی كه در روايت شده است بهمقابله ريع حنطه به كاری كه در سويق شده است فهميده میشود كه مراد ازربا فضل اقتصادی است . زيرا مفهوم استدلال اين است كه اگر چه حنطه وقتیسويق شود ريع دارد ، ( البته اين ريع در صورتی است كه گندم و سويق راكيلا مبادله كننده ) ولی چون بر روی سويق هم كاری انجام شده است زيادیاینخواهد بود ( 1 ) . پاورقی : 1 - اگر اشكال شود كه مقابله ريع حنطه به كاری كه روی سويق انجام شدهاست جواب توهم ربا از جهت ريع حنطه است ، ولی چرا بايد كه حنطه وسويق مثلا بمثل معامله شود ؟ چرا جايز نباشد تفاضل در صورتی كه در يكطرف كاری انجام شده است ؟ ، جواب اين است كه ممكن است كه از جهتحفظ حريم ربا شارع خواسته است كه مماثلت كيلی حنطه و سويق كه مماثلتصوری است محفوظ بماند و چون تقريبا ريع حنطه و كار سويق برابر است (يعنی از لحاظ اقتصادی يك كيل از حنطه هم ارزش است با همان كيل از سويق) حكم بيع آنها مثلا بمثل صحيح است ولی تعميم به مواردی كه اختلاف فاحشیوجود دارد صحيح نيست . ( ش ) . |