ربا هم نگيرد قرض الحسنه میدهد و تجارت نمیكند ولی در قرض توليدی اگرقرض ربوی ندهد قرض الحسنه هم نمیدهد و خودش تجارت میكند . دليل عمدهبر حرمت ربای توليدی عمومات و اطلاقات است ، چيزی كه مخصص و مقيدشمرده شود وجود ندارد . در پايان اين بحث به يك نكته بايد توجه كرد و آن اين است كه يك نوعاز قرض توليدی برای اعاشه ضروری و رفع حوائج است به طوری كه اگر قرضگيرنده ربا بدهد ، زندگيش تأمين نمیشود ولی اگر قرض بگيرد و كار كند بهطور كلی يا تا حدی حوائج زندگيش تأمين میشود . آيا اين نوع را بايد داخلدر قرض مصرفی دانست يا قرض توليدی ؟ واضح است كه ملاك حرمت ربا در قرض مصرفی شامل اين مورد هم هست و درحقيقت اين هم نوعی از قرض برای مصرف است . در هر حال ظاهر اين استكه دليل حرمت ربا ، عقلا و نقلا شامل قرضهای توليدی هم میشود ، چنانكه ازبحث در فلسفه حرمت ربا دانسته خواهد شد . |