مسئله اتلاف يك نوع مسئوليت ديگر كه با مسئله بيمه مربوط میشود ، مسئله اتلافاست . اتلاف به هيچ وجه مستلزم اين نيست كه انسان مالی را غصب كردهباشد و يا اصلا آن مال در اختيار او و در تصرف او بوده باشد . ما در فقهقاعدهای داريم كه فكر میكنم مضمون حديث است ، يك قاعده فقهی است :قاعده من اتلف : من اتلف مال الغير فهو ضامن . هر كسی به هر شكلی سبباتلاف مال غير بشود ، ضامن است . در باب غصب گفتيم : اگر چه غاصب مالرا اتلاف نكرده باشد و خود بخود تلف شود باز هم ضامن است . ولی اينمسئله ، مسئله اتلاف است . هر كسی كه موجب اتلاف مال غير بشود ضامناست . ممكن است شما سؤال كنيد آيا مقصود ، اتلاف عمدی است يا اتلافغير عمدی را هم شامل میشود ؟ نه ، اين اعم است از اتلاف عمدی كه خيلیخوب واضح است . من اگر عمدا مال شما را از بين ببرم مثلا كاسه چينی شمارا عمدا زمين بزنم و بشكنم ، اتومبيل شما را عمدا بزنم و خراب كنم ،خوب شك ندارد كه من ضامن هستم . ولی اتلاف لازم نيست عمدی باشد ، سهویهم باشد همينطور است . مثلا من همينطور كه دارم اينجا راه میروم ، پايمبه كاسه چينی شما بخورد و بشكند . در اين صورت من ضامن هستم . حتی اگرمن در خواب باشم و پايم به يك چيزی كه مال غير است بخورد و آن مال ازبين برود ، باز من ضامن هستم . پس در اتلاف مال غير ، تنها شرط اينستكه آن اتلاف به سبب من انجام شده باشد ، يعنی من اين كار را كرده باشم ،خواه مقصر باشم يا نباشم . |