دو من خرمای وسط كه قيمتش معادل نصف قيمت آن خرمای خوب است و حالآنكه از نظر اقتصادی نبايد منعی داشته باشد . آيا میتوان گفت علت ممنوعيت اين كار نيز حفظ حريم ، بلكه حريم حريمربا است ؟ 16 - فقها خريد و فروش آرد و نان را به مساوی جايز نمیدانند زيرا ناناز آن جهت كه مشتمل بر رطوبت است مقدار آردش كمتر است . پس آرد باخودش و زياده معاوضه شده است . عليهذا كاری كه روی نان صورت گرفته بهحساب نيامده است . اين اشكال از نظر اقتصادی اشكال عليحدهای است .17 - قاعده فقهی میگويد كل بيع تلف قبل قبضه فهو من مال بايعه و همبسياری از فقها بيع قبل از قبض را جايز نمیدانند ( 1 ) . خصوصا در مكيلو موزون اشكال بيشتری هست . وسيله ، ص 301 ، القول فی القبض والتسليم. در فلسفه اين حكم بايد دقت شود . 18 - ما احتمال دادهايم كه حرمت ربای معاملی به واسطه حفظ حريم ربایقرضی باشد و البته اين در صورتی درست است كه در ربای معاملی يك طرفنسيه باشد و به علاوه منفعت در طرف نقد ، و ضرر در طرف نسيه باشد .عليهذا اگر ضرر در طرف نقد باشد ولو تفاضل در كار باشد و يا يك طرفنسيه باشد تفاضل هم باشد ولی به نفع طرف نسيه باشد نبايد حرام باشد .بايد ادله باب را به دقت ديد ، خصوصا با در نظر گرفتن اينكه مقترض ازمقرض میتواند پاورقی : 1 - شرايع ، كتاب التجاره . |