الف - از كلمه « رؤس اموالكم »كه مراد سرمايه است و در قرض مصرفی‏
سرمايه معنی ندارد .
ب - از جمله « لا تظلمون »فهميده می‏شود كه ربا ظلم است يعنی تحريم‏
ربا بر اساس لزوم احسان نيست ( كه ملاك در قرضهای مصرفی است ) بلكه بر
اساس وجوب عدل و تحريم ظلم است ، يعنی ربا اكل مال غير است ، چنانچه‏
از آيه سوره روم « ليربو فی اموال الناس »نيز همين نكته استفاده می‏شود
. ( رشدی كه در مال مردم واقع شده است آكل ربا ظلما می‏گيرد ) .
دوم بحث در آيه سوره آل عمران : « يا ايها الذين آمنوا لا تأكلوا الربا
اضعافا مضاعفة و اتقوا الله لعلكم تفلحون و اتقوا النار التی اعدت‏
للكافرين ». ( آيات 130 و 131 ) .
در اين آيه شريفه لازم است كه از جمله « اضعافا مضاعفة »بحث كنيم .
در اينجا دو احتمال است :
1 - اينكه مراد قرض با ربح مركب باشد يعنی اينكه از خود ربح هم ربح‏
گرفته شود . در اين صورت ربا خودش ضعف و يا اضعاف اصل مال است و ربا
گرفتن از ربا مضاعف كردن اضعاف اصل است .
2 - اينكه مراد از كلمه مضاعفة ، منضمة الی الاصل باشد يعنی كلمه مضاعفه‏
تجريد از معنی تضعيف شده است مثل « من اذنب ذنبا » و مثل يضاعف لها
جريد از معنی تضعيف شده است مثل « من اذنب ذنبا » و مثل « يضاعف لها²
العذاب ضعفين ».
سوم آيه سوره روم : « و ما اتيتم من ربا ليربو فی اموال الناس فلا

197