چنانكه از مثالها دانسته میشود . ب - منع نسيئه در معدود متفاضلا ، راه ربا را سد میكند . 16 - آنچه از طرق حيل ربا در روايات آمده است به سه طريق است ( 1 ): اول طريق ضم ضميمه . اين طريق در مورد نقدين وارد شده است . دوم طريق بيع به شرط تأخير قرض مانند روايت زير : " كا - « عن محمد بن اسحق بن عمار قال : قلت لابی الحسن ( ع ) : يكونلی علی الرجل دراهم فيقول : أخر لی بها و أنا اربحك . فأبيعه جبة تقومعلی بألف درهم بعشره آلاف درهم او قال بعشرين الف درهم و أوخره بالمالقال : لا باس » " . ( وافی ، ج 3 ، ص 97 ) حل اين روايت مشكل است .سوم طريق عينه ( 2 ) و آن چنين است كه صاحب پول متاعی را به محتاجنسيئه میفر وشد و نقدا به كمتر میخرد ، يا با دخالت ثالثی معامله میكنندبه اين نحو كه متاع را از ثالث میخرد به مبلغی نقد و به محتاج میفروشدبه مبلغ بيشتر نسيئه . سپس محتاج متاع را به ثالث میفروشد به همان مبلغاول نقدا . ( در اينجا ثالث فقط واسطه پاورقی : 1 - بهتر اين است كه راه سوم را تعدد بيع ذكر كنيم . تعدد بيع به دوشكل است ، گاهی به شكل عينه است ، استفاده از اعتبار برای ادای ديناست و گاهی به صورت قرض ابتدائی و تعدد معامله نقد و نسيئه است .2 - برای اين مسئله بايد رجوع شود به مسئلهای كه در فقه در باب نقد ونسيئه عنوان میكنند تحت عنوان " و يصح ان يبتاع ما باعه نسيئة قبل الاجلبزياده و نقصان بجنس الثمن و غيره . . . و لو حل الاجل فابتاعه منالمشتری . . " . ( رياض و شرح لمعه و شرايع و غير اينها ) . |