موازين شرعی عين هر امانت بايد حفظ بشود و امانتدار حق تصرف در آن راندارد . و اگر با اجازه صاحب امانت بخواهد در آن تصرف كند ، ديگرامانت نيست ، تبديل میشود به قرض . البته مقصودم از تصرف ، تصرف ازبين برنده است ، مثل اينكه عين تعويض بشود يا معامله روی آن بشود يامعدوم گردد . اما تصرف در حدی كه مثلا فرشی را زير پا بيندازند مقصودنيست . تعويض عين با ماهيت امانت سازگار نيست . نمیشود گفت اين قالی رامثلا اينجا امانت میگذارم و در عين اينكه امانت است شما حق داريد آنرابفروشيد و تبديل به پول يا چيز ديگر بكنيد . اگر من اجازه فروش دادم اينديگر از امانت بودن خارج میشود . مسلم پولهائی كه مردم به بانكمیسپارند ، عنوان امانت ندارد . يعنی بانك در اين پولها تصرف میكند وبه ديگران قرض میدهد . پس همه اين پولهائی كه به بانك پرداخت میشودبايد اسمش را گذاشت قرض گرفتنهای بانك . معنی هم ندارد كه به شكلامانت بماند . يعنی اگر كسی در مقام راه حل بگويد بانك در پولهای مردمتصرف نكند و فقط امانتدار باشد ، خواهند گفت راكد ماندن پول ، خودشغير طبيعی و مضر است . بنابراين پول گرفتن بانك عنوان قرض دارد . حالاببينيم در مواردی كه بانك سود پرداخت میكند مثل سپرده موقت و پسانداز ، آيا اين سودی كه میدهد جايز است يا جايز نيست ؟ مسلم به اين شكل كه بانك پولی را به عنوان قرض دريافت كند و بهموجب قرار سودی پرداخت كند ، ربا است و شرعا اشكال دارد اما اگر قرارسود در بين نباشد مشتری قرض بدهد و بانك در |