کتابخانه الکترونيکي انهار

علم حصولی به علم حضوری انسان به خود

آيا به دليل اينكه علم انسان به خودش علم حضوری است ، امكان ندارد كه‏
يك علم حصولی هم به خودش پيدا بكند ؟ آيا چنين چيزی تصوير دارد كه‏
انسان ، ورای اين علم حضوری ، به خودش علم حصولی داشته باشد ؟ البته‏
بدون اين علم حضوری محال است ، همانطور كه گفتيم .
ببينيد ، حيوان به خود علم حضوری دارد ، كودك هم به خود علم حضوری‏
دارد ، اما ببينيم اين مسأله علم به علم ، كه می‏گويند تفاوت آدم بزرگسال‏
با كودك است ، چيست ؟ كودك ، من خود را همانطور می‏يابد كه آدم‏
بزرگسال من خود را . ولی آدم بزرگسال در عين اين كه خودش را می‏يابد ،
اين يافتن خودش را هم بار ديگر می‏يابد ، يعنی می‏داند كه خودش را می‏يابد
. و اين در واقع قدرت بازگشت به خود ، و آوردن يك تصويری از خود پيش‏
همان خودی كه بالذات حاضر است ، می‏باشد . اين البته هست ، و شكی نيست‏
كه ممكن است ، و هميشه اين چنين است . و فرق بين انسان و حيوان ، و حتی‏
انسان بزرگسال و انسان ابتدائی و كودك و انسان خيلی وحشی در همين جهت‏
است كه انسان می‏تواند به خودش و به سوی خودش برگردد . يعنی انسان بعد
از اينكه به خودش علم حضوری دارد و اشياء را به علم حصولی می‏يابد و با
يك دستگاه عكس‏برداری از اشياء عكس‏برداری می‏كند و آن عكسها را پيش‏
خودی كه آن خود بالذات پيش خودش حاضر است جمع می‏كند ، می‏تواند برگردد
و يك تصويری هم از خودش پيش همان خودی كه بالذات خودش را درك می‏كند
، بياورد . اصلا مسأله علم به علم به طور مطلق ، و اين كه انسان قدرت علم‏
به علم خود دارد ، [ همين است ] . يك وقت انسان می‏داند و نمی‏داند كه‏
می‏داند . يك وقت هم انسان می‏داند و می‏داند كه می‏داند . كمااينكه‏
درنمی‏داند هم‏چنين است كه يك وقت انسان نمی‏داند و می‏داند كه نمی‏داند ،
يعنی از اين حالت جهل خودش به نحو علم حصولی يك عكس‏برداری در ذهن‏
خودش كرده است . و يك وقت هم نمی‏داند و نمی‏داند كه