آيا تفاوت و تمايز به فصلهای عدمی ممكن است ؟ لقائل أن يقول : چه لزومی دارد كه ما برای هر حيوانی يك فصل وجودیقائل شويم ؟ ممكن است بعضی حيوانات فصلشان عدمی باشد ، يعنی امتياز يكنوع از نوع ديگر ممكن است به اين باشد كه آن كمالی را كه نوع ديگر دارداين ندارد . به طور كلی در انواعی كه قابل شدت و ضعف هستند و قابليتتكامل ذاتی در آنها هست و قابل اشتداد جهت ذاتی در آنها هست ، و بهتعبير ديگر در ماهيتهائی كه به نوعی مشككند و تشكيك در افرادشان هست ،مانعی ندارد كه امتياز نوعی از نوع ديگر به يك فصل عدمی باشد . اين يكفرضی است كه مطرح میكنيم كه ممكن است كسی بگويد و مانعی ندارد كه بهصورت يك سؤال مطرح شود . مثلا تفاوت الاغ با انسان به اين نيست كهانسان حيوان است با يك فصل وجودی ، و الاغ حيوان است با يك فصل وجودیديگر . بلكه الاغ حيوانی است كه فقط حيوانيت را دارد و انسان حيوان استبعلاوه شیء ديگر . يعنی چنين نيست كه در الاغ يك امر وجودی باشد كه درانسان وجود نداشته باشد . الاغ فقط حيوان است و همان را فقط دارد ، وانسان حيوان است بعلاوه شیء ديگر كه عبارت است از ناطقيت . معنای اين سخن اين است كه حيوانيت در يك جا نوع باشد و در جای ديگرجنس باشد ، حيوانيت در الاغ نوع باشد و در انسان جنس باشد ، و در عينحال يك چيز است كه در يك جا نوع است و در يك جا جنس است .كمااينكه درباب خط هم كسی ادعا كند كه عينا همينجور است . خط نيممتریو خط يكمتری دو نوع هستند كه اختلافشان با يكديگر در اين است كه يكیچيزی دارد كه ديگری آن را ندارد ، و آن ديگری چيزی را ندارد كه آن اولیدارد ، ولی هر دو مشتركا يك امر را دارند . خوب ، اين فرض است .سؤال : استاد ، درباب تشكيك میگويند ؟ استاد : تقريبا نوعی تشكيك میشود ، حالا نوعی تشكيك به اين شكل . |