مباحث طرح شده در اين فصل شيخ در ابتدای فصل میگويد : فی تناهی العلل الفاعلية والقابلية يعنیبحث در تناهی علل فاعلی و قابلی است . اما چنانكه شرح داده خواهد شدبحثش به تناهی علل فاعلی و قابلی اختصاص ندارد ، بلكه شامل علت صوری وعلت غائی هم میشود . اين را بعد بيان خواهيم كرد . شيخ میگويد حال كه بحث ما به اينجا رسيده است ، سزاوار است كه سخنخود را به بحث درباره مبدأ اول از برای وجود و تمام هستی پايان دهيم ،آنكه مبدأ تمام هستی است . بحث اول در اين است كه آيا چنين مبدئی وجوددارد يا وجود ندارد ؟ آيا هستی مبدئی كه از او ناشی شده باشد دارد ياندارد ؟ اگر اصل مبدأ برای هستی ثابت شد و معلوم شد كه هستی مبدأ دارد وآن مبدأ قهرا از غير خود نيست ، آنوقت سخن در اين خواهد بود كه آيامبدأ وجود واحد است يا میتواند متكثر باشد ؟ و به تعبير فلسفی آيا اوواحد است يا كثير ؟ و به تعبير اسلامی - كه شيخ هم اين تعبير را در اينجاذكر میكند - آيا او واحد است بطوريكه لاشريك له فی مرتبته ولاندله ؟ آيادر مرتبه ذات او برای او شريكی نيست ؟ برای او مثل و مانندی نيست ؟ليس كمثله شیء ؟ از مسأله وحدت مبدأ كه فارغ شويم قهرا مسأله صفاتمبدأ پيش میآيد ، و اگر چه عنوان اين مسأله را اينجا ذكر نكرده ولی بعدآن را میآورد . بحث در اينكه صفات مبدأ چه صفاتی است ؟ او را با چهصفاتی میشود متصف كرد و چه صفاتی را میشود از او سلب نمود ؟ چه برهانیبرای اثبات بعضی از صفات و نفی بعضی ديگر از صفات داريم ؟ مسأله ديگر مرتبه مبدأ اول در وجود است . او در چه مرتبهای از وجوداست ؟ غير او كه از او صادر شدهاند چه مراتبی دارند ؟ كه اين قهرا بحثدر افعال باری را پيش میآورد . پس بحث در ذات باری ، بحث دروحدانيت باری - اگر بتوانيم آن را صفات جدا حساب كنيم - بحث از صفاتباری و بحث از افعال باری و عواملی كه از ذات باری ناشی شده است ،مجموعه بحثهائی است كه در اين مقاله |
کلیه حقوق این سایت محفوظ می باشد.
طراحی و پیاده سازی: GoogleA4.com | میزبانی: DrHost.ir