الفصل الرابع فی كيفيه دخول المعانی الخارجه عن الجنس علی طبيعه

الجنس

در واقع در اينجا می‏خواهيم دو مطلب را كه به يكديگر وابسته است بيان‏
كنيم :
1- نسبت فصل به جنس چه نسبتی است ؟
2- چه قانون و مقياسی برای شناختن فصول يك جنس از غير فصول آن داريم.
گفتيم كه نوع ماهيتی است كه تمام ذات شی‏ء است . اما اگر چيزی جزء
ذات باشد يا جزء مختص است يا جزء مشترك . اگر مختص به يك نوع باشد
فصل است و اگر مشترك بين چند نوع باشد جنس است . و اگر هم چيزی خارج‏
از ذات باشد يا عرضی عام است يا عرضی خاص .
اكنون سؤال اول را بررسی می‏كنيم و آن اينكه خود جنس و فصل چه نسبتی با
يكديگر دارند ؟ آيا جنس ، ذاتی فصل است يا بالعكس ؟ جواب اين است كه‏
خود اين دو جزء نسبت بيكديگر نه جزء يكديگرند نه عين يكديگر . پس نسبت‏
فصل با جنس نسبت عرضی خاص است و نسبت جنس با فصل نسبت عرضی عام‏
است .
سؤال دوم از اينجا مطرح می‏شود كه گاهی اوقات به جنس چيزی ملحق می‏شود
كه مجموعا يك ذات را تشكيل می‏دهند و گاهی اوقات به جنس چيزی ملحق‏
می‏شود ولی مجموعا يك ذات را تشكيل نمی‏دهند . مثلا به حيوان ،

50