ترجمه فصل سيزدهم ( 1 ) در بحث و اتفاق و اختلافاتی كه در آن باب كردهاند و توضيح حال آنها چون گفتگو از علل و اسباب كرديم و بعضی اظهار عقيده كردهاند كه بخت واتفاق و آنچه بخودی خود حاصل شود نيز از علل و اسبابند پس مقتضی است كهاز نظر كردن در اين معانی غفلت نورزيم و معلوم كنيم كه آيا بخت و اتفاقهم اسباب هستند يا نيستند و اگر هستند چگونه اسبابند .منكران بخت و اتفاق قدما در امر بخت و اتفاق اختلاف كردهاند : گروهی منكر شدهاند كه بختو اتفاق از اسباب و علل باشند بلكه اصلا منكر شدهاند كه بخت و اتفاق دروجود معنی داشته باشد و گفتهاند چه جهت دارد كه ما اسباب موجود اشياءرا ببينيم و بيابيم و از آنها گذشته علت بودن آنها را منكر شويم و دنبالعلتهای مجهولی مانند بخت و اتفاق برويم ؟ و چون كسی چاهی كند و گنجیيافت احمقان میگويند از خوش بختی او بوده يا اگر در آن چاه افتاد وپايش شكست میگويند بدبخت بود و حال آنكه اين امور ربطی ببخت ندارد وهر كس چاهی حفر كند كه در آن گنجی باشد به آن ميرسد و هر كس بجایپاورقی : [ 1 ] اين فصل ، فصل سيزدهم از فن اول از كتاب طبيعيات " شفا "میباشد كه به جهت ارتباط كامل آن با مباحث مطروحه توسط استاد در فصولآتی ، ترجمه اين فصل و فصل بعدی در اينجا اضافه شد . ( ناشر ) |