نيستند . پس دو نفر كه در يك كيف يا در يك كم يا در يك اضافه بايكديگر مشتركند را ما واحد میگوئيم ، در حاليكه واحد حقيقی نيستند . واحدمجازی هستند و كثير حقيقی . آن دو شيئی را كه در كيفيت با يكديگراشتراك داشته باشند اصطلاحا متشابه مینامند . و دو شيئی كه در كميت بايكديگر اشتراك دارند ، يك عدد دارند يا يك مقدار دارند را متساویمیگوئيم . و دو شيئی كه در يك اضافه با يكديگر يكی هستند اينها را موافق[ متناسب ] مینامند . پس اين وحدتها وحدت مجازی و بالعرض استهمچنانكه هوهويتی هم كه اينجا هست هوهويت بالعرض است . يعنی اگرگفتيم زيد عمرو است ، مجازا گفتهايم . زيد عمرو فی الاسلاميه ، زيد عمروفی الايرانيه . اما هوهويت حقيقی و وحدت حقيقی اينست كه دو شیء در ذاتبا يكديگر شريك باشند ، كه اگر در جنس با يكديگر شريك باشند میگويندمجانست و اگر در نوع شريك باشند میگويند مماثلت ( 1 ) . اينجا در كلامشيخ ميان دو چيز تفكيك نشده كه متأخرين تفكيك كردهاند . آنان مطلب رابه اين شكل بيان میكنند : وحدت يا وحدت حقيقی است يا وحدت غير حقيقیو مجازی . اگر وحدت حقيقی باشد يا اينست كه واحد عين وحدت است ياواحد غير وحدت است و به عبارت ديگر يا صفت و موصوف يكی هستند و ياصفت و موصوف دو چيز هستند . حال اگر واحد عين وحدت باشد اينهم بر دوقسم است يا حقيقتش عين حقيقت وحدت است يا مفهومش عين مفهوم وحدتاست . اگر مفهومش عين مفهوم وحدت باشد ، خود مفهوم وحدت است ، و اگرحقيقتش عين حقيقت وحدت باشد اين را وحدت حقه حقيقيه میگويند كه درذات حق تعالی است . و اما اگر ذات واحد غير از وحدت باشد خود بر چندقسم است : يا واحد شخصی است مثل زيد ، يا واحد نوعی است مثل انسان كهنوع واحد است ، يا واحد جنسی است مثل حيوان كه جنس واحد است .وحدت بالعرض اينست كه يك شیء با شیء ديگر واقعا وحدت ندارند اما پاورقی : [ 1 ] عنقريب استاد اشاره میكند كه اين نوع وحدت ( يعنی وحدتبالجنس و بالنوع ) وحدت مجازی است و آنچه از اين معنا در زمره وحدتحقيقی است وحدت جنسی و وحدت نوعی است ( ناشر ) . |