کتابخانه الکترونيکي انهار

افلاطون هم از فلسفه فيثاغورث استفاده كرده است . فيثاغورث در حدود
شايد 200 سال قبل از افلاطون است ، در حدود قرن ششم قبل از ميلاد ، يعنی‏
با هراكليتوس هم عصر بوده و ظاهرا بعد از طالس است . هم بر سقراط مقدم‏
است و هم بر افلاطون . ( 1 ) بسياری از افكار افلاطون در فلسفه فيثاغورث‏
و فيثاغورثيها پيدا می‏شوند . غرض اين است كه آيا نظريه مثل قبل از
افلاطون هم وجود داشته يا نه ؟ شيخ هم منحصر به افلاطون نمی‏كند و می‏گويد
حكماء اقدمين قائل به مثل بودند ، بعد همينقدر می‏گويد كه سقراط و افلاطون‏
در اين رأی افراط می‏كردند . بلكه از حرف شيخ هم استفاده می‏شود كه قبل از
افلاطون هم اين نظريه بوده و منحصر به افلاطون نيست .

ديدگاه شيخ اشراق نسبت به افلاطون و مثل

مسأله ديگری كه باز لازم است در اينجا بحث شود خود مسأله شيخ اشراق‏
است . در مورد شيخ اشراق برای ما لا اقل اين توهم يا بگوئيم اين حدس‏
پيدا شده كه او خيلی تحت تأثير شديد عرفا بوده . معاصر با محيی الدين‏
عربی است و از محيی الدين استفاده هم كرده است . خودش هم مردی عارف‏
مسلك و عارف پيشه است . ولی عرفا . و تصوف مخصوصا قبل از محيی الدين‏
از نظر علمی و فلسفی و نظريه‏ای شأن زيادی نداشته و فيلسوفان نظريات‏
اينها را تحقير می‏كردند و ارزشی برای آنها قائل نبودند . بنظر می‏رسد شيخ‏
اشراق كه واقعا تحت تأثير عرفا بوده اين سلسله نظريات را از آنها گرفته‏
ولی بعد به هر دليل بوده نسبت داده است به فلاسفه پيشين . برای اينكه‏
اگر اينها را به فلاسفه پيشين نسبت نمی‏داد مورد

پاورقی :
1 - [ طالس ملطی در اوائل قرن ششم می‏زيسته ، وفات او حدود 545 / 546
قبل از ميلاد است . فيثاغورث در نيمه دوم قرن ششم و اوائل قرن پنجم (
497 580 ) قبل از ميلاد زندگی كرده است . هراكليتوس حدود 540ق . م متولد
شده و حدود 480ق . م وفات يافته است . بنابراين فيثاغورث و هراكليتوس‏
هم عصر بوده‏اند . سقراط نيز حدود 470ق . م متولد شده و در حدود 399ق . م‏
در گذشته است . افلاطون حدود 427 / 428ق . م متولد شد و در حدود 347أ
348ق . م درگذشت . بنابراين افلاطون حدود هفتاد سال بعد از فيثاغورث‏
بوده است ] .