عادت به تفكر بنابراين يكی از عوامل اصلاح و تربيت نفس در تعليمات اسلامی ، عادتكردن به تفكر است . تفكر بايد برای انسان عادت بشود . عادت كردن بهتفكر ، يعنی درباره هر كاری كه انسان میخواهد تصميم بگيرد ، عادت داشتهباشد كه قبلا كاملا روی آن كار فكر بكند ، و اين از نظر اخلاقی همانطور كهعرض كردم نظير محاسبة النفس است . و غير از اين كه در هر كاری انسانبايد قبلا فكر كند ، میگويند كه در هر شبانه روز و لو چند دقيقه هم شدهاست ، انسان بايد به خودش مجال بدهد كه درباره خودش فكر بكند و دربارهكارهايی كه بايد در مورد آنها تصميم بگيرد ، بينديشد . در زمينه تفكر هم كه خيلی داريم . در حديث درباره ابوذر دارد كه :« كان اكثر عبادش ابی ذر التفكر » ( 1 ) . " بيشترين عبادت ابوذر فكركردن بودن " . فكر كردن است كه به انسان روشنائی میدهد ، و عبادتبیتفكر ، ممكن است به صورت يك كار لغو و بيهوده درآيد .معاشرت با صالحان يكی ديگر از عواملی كه برای اصلاح و تربيت به آن توجه شده است ،معاشرت با صالحان و نيكان است . ما در متون اسلامی بابی داريم تحت عنوان " مجالست و تأثير مجالست ،هم در جهت مثبت و هم در جهت منفی " كهپاورقی : . 1 بحار . 323 / 71 |