كمی فكر كند و بعد جواب دهد ، به اجماع علما نماز باطل است ، ولی مرحوم‏
آقای بروجردی يك حرف ديگری هم می‏گفتند و آن اينكه اساسا در ابتدای عمل‏
، اين مقدار توجه كه داعی شخص به عمل قصد قربت باشد به طوری كه غفلت‏
نداشته باشد كافی نيست بلكه بايد در قلب خود خطور دهد كه گويی خودش‏
دارد با خودش حرف می‏زند : چهار ركعت نماز ظهر ادائی ( به قصد ادا )
بجا می‏آورم قربة الی الله ، آن وقت بگويد : الله اكبر . البته از لحاظ
انگيزه ، تأثيری ندارد ، انگيزه بجای خود ، ولی وقتی كه به اين صورت در
بيايد ، كار ، بيشتر از سطح ناآگاهی به سطح آگاهی می‏آيد ، يعنی انسان‏
كارش را آگاهانه‏تر انجام می‏دهد .

اركان نيت

اسلام هيچ عبادتی را بدون نيت نمی‏پذيرد ، و نيت از نظر اسلام دارای دو
ركن است . يكی اينكه عمل بايد از روی توجه باشد نه از روی عادت ،
آنچنان عادتی كه انسان بدون اينكه خودش توجه داشته باشد كانه بدنش دارد
عمل را انجام می‏دهد ، مثل خيلی كارهايی كه انسان بدون توجه انجام می‏دهد
مانند راه رفتن . انسان وقتی دارد راه می‏رود توجه ندارد كه دارد راه‏
می‏رود ، از روی بی‏توجهی است . [ پس اولين ركن نيت اين است كه انسان ]
بايد ذهنش را متمركز كند به طوری كه عمل از روی توجه باشد نه بی‏توجهی .
اينكه می‏گويند استدامه نيت هم شرط است برای همين است . توجهی هم كه [
در ابتدای نماز ] داری كافی نيست ، يعنی اگر انسان در وسط نماز آنچنان‏
از كار خود غفلت كند كه بايد

195