نماز واجب است ، بعد از حمد و ثنا ، خدا را مخاطب قرار می‏دهيم :
« اياك نعبد و اياك نستعين اهدنا الصراط المستقيم صراط الذين انعمت‏
عليهم غير المغضوب عليهم و لا الضالين ». پروردگارا ! ما ( نه من )
منحصرا تو را پرستش می‏كنيم ، پروردگارا ! ما منحصرا از تو كمك می‏گيريم‏
. صحبت " ما " است نه " من " . با اينكه از نظر روح عبادت هر چه‏
غير خدا در ذهن انسان نبايد بهتر است ، ولی اسلام به خاطر يك مصلحت‏
اجتماعی بسيار مهم ، برای اينكه روح يك مسلمان را روح اجتماعی كرده باشد
آن را با چاشنی عبادت به خورد مردم داده و می‏گويد بگوييد : « اياك نعبد
و اياك نستعين اهدنا الصراط المستقيم »ما عموما منحصرا تو را پرستش‏
می‏كنيم و منحصرا از تو كمك می‏خواهيم ، خدايا همه ما را به راه راست‏
هدايت كن . در اينجا همكاری و همدلی و همگامی كاملا مشهود است .
و بالاتر ، مسئله صلح و سلم طلبی است كه در سلام نماز مطرح است : السلام‏
علينا و علی عباد الله الصالحين . اين يك اعلام سلم طلبی است ولی نه‏
برای عموم بشر حتی افرادی كه بايد ريشه آنها را كند تا بشريت سالم بماند
، بلكه برای بندگان صالح و شايسته خداوند ، يعنی خداوندا ! من با هيچ‏
بنده درست تو سر جنگ و ستيز ندارم .

نيت

خود مسئله نيت هم يكی از مسائلی است كه به آن خيلی توجه شده ، يعنی‏
از مسلمات فقه اسلامی است كه روح عبادت به طور

193