مسأله است . ما يكی درباب تعليم و تعلم داريم كه تعليم عبادت است ، تعلم عبادت است ، و يكی درباب تفكر داريم كه تفكر عبادت است ، و آنچه درباب تفكر داريم بيشتر است از آنچه كه در باب تعلم داريم . مثلا : « افضل العبادش التفكر » ( 1 ) . يا : « لا عبادش كالتفكر » ( 2 ) . يا : « كان اكثر عبادش ابی ذر التفكر » ( 3 ) . و در اين زمينه البته خيلی هست ، و اين غير از مسأله تعلم است . در تفكر ، گذشته از نتيجهای كه انسان از فكر خود میگيرد ، فكر خود را رشد میدهد . در قرآن راجع به تفكر و تعقل ، مطلب زياد داريم . لزومی هم ندارد كه بخواهيم آيات قرآن در اين زمينه را جمع بكنيم . خيلی موارد داريم كه قرآن دعوت به تفكر و تعقل كرده است . دعوت اسلام به تعليم و تعلم افراد از يكديگر فرا بگيرند . خيال نمیكنم نيازی باشد كه راجع به دعوت اسلام به تعليم و تعلم بحثی بكنيم ، زيرا امر واضحی است . بايد در حدود علم اسلامی و تعليمات اسلامی بحث كنيم كه آن علمی كه اسلام دعوت میكند چه علمی است ، والا همين كه در اولين آيات وحی میفرمايد : « اقرأ باسم ربك الذی خلق ، خلق الانسان من علق ، اقرأ وربك الاكرم ، الذی علم بالقلم ، علم » پاورقی : فی الله وفی قدرته . » [ برترين عبادتها تفكر در باره خدا و قدرت اوست |