کتابخانه الکترونيکي انهار

خارجی‏ها را از ايرانی و رومی و هندی و يونانی و هر جا كه دسترسی داشتند
ترجمه كردند و وارد دنيای اسلام نمودند . علت اين چه بود و چطور دنيای‏
اسلام عكس‏العمل مخالف نشان نداد ؟ علتش همين بود كه اين تعليمات وجود
داشت . اين تعليمات زمينه را آماده كرده بود كه اگر در اقصی بلاد چين هم‏
كتابی را پيدا می‏كردند مانع نمی‏ديدند كه ترجمه‏اش كنند ( « اطلبوا لعلم‏
ولو بالصين » ) ( 1 ) . مثلا عبدالله مقفع كه منطق ارسطو را ترجمه كرد در
زمان امام صادق ( ع ) بود . از قبل از امام صادق ( ع ) بلكه از زمان‏
بنی‏اميه اين كارها شروع شده بود ، ولی در زمان امام صادق ( ع ) اوج گرفت‏
. در زمان هارون و مأمون و در عصر ائمه با چه شدتی علوم اوايل ترجمه شد .
" بيت الحكمة " مدرسه‏ای بوده كه در دنيای زمان خودش نظير نداشته و
بعدها هم كم برايش نظير پيدا شده . ما در ميان احاديث و اخبار ائمه‏
خودمان كه اينهمه با چشم نقد به خلفا نگاه می‏كردند و انحرافات آنها را
مكرر بازگو می‏نمودند - و خلفا كه اينهمه ملعون و مطرود شده‏اند بر اثر اين‏
بوده كه ائمه اينهمه ملعونشان گفته‏اند و شناختشان را درباره آنها چنين‏
بيان داشته‏اند - در يك حديث نمی‏بينيم كه اين كار خلفا به عنوان يك‏
بدعت تلقی شده باشد و بگويند كه يكی از چيزهايی كه اينها كار را خراب‏
كردند اين بود كه علوم ملتهای كافر را از يونان و روم و هند و ايران‏
ترجمه كردند و وارد دنيای اسلام نمودند ، و حال آنكه اين در ميان عوام‏
بهترين وسيله بود برای كوبيدن آنها . ولی ما حتی در يك حديث نديده‏ايم‏
كه اين كار خلفا به عنوان يك بدعت و

پاورقی :
. 1 جامع‏الصغير ، ج 1 ، ص . 44