تصحيح كند ( 1 ) . ولی بيشتر خطای انسان در ماده فكر است نه در صورتفكر . آن را چه كار میكنيد ؟ راهی نيست . چون راهی نيست ، در امور دينینبايد به عقل اعتماد كرد . عقل را هم گذاشت كنار ، گفت : ما هستيم و حديث ، ما هستيم و سنت ،و اجتهاد را كه علمای شيعه وارد فقه كردند شديد محكوم كرد ، گفت اجتهاديعنی تعقل ، و تعقل جايز نيست . تقليد هم جايز نيست ، ما فقط بايد مقلدائمه باشيم ، رساله نوشتن و اجتهاد كردن در مسائل ، همه حرام اندر حراماست . اين مرد حرفهای خودش را آنچنان كوبنده گفت كه واقعا يك نهضت بزرگیدر دنيای اسلام ايجاد كرد به نام " نهضت اخباریگری " كه پيروان آن رامیگويند " اخباريين " ، و اين نهضت مدتی دنيای شيعه را لرزاند و دربرخی نواحی حتی منشأ جنگها و كشتارها گرديد . مخصوصا در اين شيخ نشينهایخليج فارس اين منطق عجيب نفوذ كرد . در اوائل صفويه نجف و كربلا مهداخباريين بود و كسی جرأت نداشت در آنجا راجع به تفسير قرآن ، يا راجعبه عقل و استدلال ، و يا راجع به اجماع حرف بزند ، میگفتند فقط و فقط ماهستيم و سنت ، ما هستيم و حديث . و اينها حمله كردند به كسانی كهمیگفتند حديث يا صحيح است يا ضعيف يا مؤثق و يا حسن ، كه علامه حلی وديگران احاديث را تقسيم بندی پاورقی : . 1 و حرف درستی هم هست . امروز هم منطق ارسطو را میگويند " منطقصورت " و درست هم گفتهاند . خود ارسطو نيز بيش از اين ادعا ندارد ، ومثل بوعلی هم بيش از اين ادعا ندارند . |