« فی وجوههم من اثر السجود ذلك مثلهم فی التوراش ومثلهم فی الانجيل كزرعاخرج شطأه فازره فاستغلظ فاستوی علی سوقه يعجب الزراع ليغيظ بهم الكفار( 1 ) . آيه عجيبی است . میفرمايد حضرت محمد صلی الله عليه وآله پيامبرخداست ، و آنان كه با او هستند ( نه پيغمبر تنها ، پيغمبر و آن اصحابتربيت شدهاش . اول صفتی كه ذكر میكند ، قدرت و نيرويشان در مقابل دشمناست ) اشداء علی الكفار در مقابل كافران و معاندان ، سخت ، محكم و باصلابت هستند ، رحماء بينهم در ميان خودشان مهربانان ، پرعاطفهها وپرمحبتها میباشند . اين دو قسمت مربوط به جنبه منفی و مثبت در برخوردهاو روابط اجتماعی با دشمن و دوست است . البته ملاك دوست و دشمن ، دوستو دشمن شخصی نيست ، دوست و دشمن مسلكی و انسانی است . بعد فورا میآيددنبال عبادت . اگر فقط همين را گفته بود ، آنوقت میشد مثل مكتبهایاجتماعی امروز . ولی فورا میآيد دنبال " المستغفرين بالاسحار " : تراهمركعا سجدا . همين اشداء علی الكفار ، همينها كه در ميدان جنگ آنچنانشيرهای با صلابت هستند و در ميدان اخلاق اينقدر مهربان میباشند ، در خلوتعبادت ، راكع ، ساجد و نيايشگرند و از خدا فضل و رحمت میخواهند . درچهرههای اينها آثار سجده را میبينی . از خدا فضل و رضا و خشنودی میخواهند، از همان رضوان من الله اكبر كه اندكی از آن از همه بهشتها بالاتر است .باز دو مرتبه میآيد سراغ نقش اجتماعيشان : مثلشان در تورات آن بوده پاورقی : . 1 سوره فتح ، آيه . 29 |