عزت نفس در بسياری از تعبيرات اسلامی اين حالت غرور يا مناعت و احساس شرافت، تحت عنوان " عزت نفس " بيان شده است . در رأس اينها تعبير خودقرآن كريم است كه تعبيری حماسی است : « و لله العزش و لرسوله وللمؤمنين ». عزت اختصاصا از آن مؤمنان است ، يعنی مؤمن بايد بداندعزت اختصاصا در انحصار مؤمنان است و اوست ، كه بايد عزيز باشد ، عزتشايسته اوست و او شايسته عزت است . اين يك نوع توجه دادن به نفساست . حديثی است نبوی : « اطلبوا الحوائج بعزش الانفس » ( 1 ) . اگر حاجتیبه ديگران داريد از آنها بخواهيد ، ولی با عزت نفس بخواهيد ، يعنی برایحاجتی كه داريد ، خودتان را نزد ديگران پست و ذليل نكنيد ، عزتتان راحفظ كنيد و در حالی كه آن را حفظ میكنيد اگر حاجت و نيازی داريد آن راطرح كنيد ، نياز خودتان را با قيمت از دست رفتن عزتتان رفع نكنيد .جمله معروفی است در نهجالبلاغه كه حضرت ضمن خطابهای به اصحابشانمیفرمايند : « فالموت فی حياتكم مقهورين و الحياش فی موتكم قاهرين » ( 2) . مردن اينست كه بمانيد ولی مغلوب و مقهور باشيد ، و زندگی اين استكه بميريد ولی پيروز باشيد . اينجا اساسا مسئله عزت و قاهريت و سيادتآنقدر ارزش والايی دارد كه اصلا زندگی بدون آن معنی ندارد ، و اگر باشدمهم نيست كه تن انسانپاورقی : . 1 نهجالفصاحة ، حديث 325 ، ص . 64 . 2 نهجالبلاغه ، خطبه . 51 |