جمال دوستی در انسان ، با توجه به اين نكته كه حس زيبايی و جمال درانسان منحصر و محدود به جمال حسی و زيبايی جسمانی نيست . دين ، تنها ضامن اجرای اخلاق در اينجا به اين مطلب میرسيم كه آيا اخلاق منهای دين میتواند وجودداشته باشد يا نه ؟ اگر هم بتواند وجود داشته باشد ، دين ، مؤيد و نيرو وپشتوانهای برای اخلاق میشود . بعضیها حتی خود فرنگیها چنين نظر دادهاند كهاخلاق منهای دين پايهای ندارد . داستايوفسكی نويسنده روسی میگويد : " اگرخدا نباشد همه چيز مباح است " . مقصودش اينست كه هيچ چيز ديگری كهبتواند واقعا مانع انسان از انجام اعمال ضد اخلاقی شود نيست . او نظريهكانت و ديگران را در اين زمينه قبول ندارد ، و منظورش از " اگر خدانباشد " " اگر دين نباشد " است . تجربه نشان داده كه آنجا كه دين از اخلاق جدا شده ، اخلاق خيلی عقبمانده است . هيچيك از مكاتب اخلاقی غيردينی در كار خود موفقيتنيافتهاند . قدر مسلم اينست كه دين لااقل به عنوان يك پشتوانه برای اخلاقبشر ضروری است . اينست كه داد و فريادشان در اين زمينه بلند است - باتعبيرات مختلف - كه بشر هر اندازه كه از لحاظ صنعت و تمدن پيش رفته ،از نظر اخلاق عقب مانده است . چرا ؟ زيرا مكاتب اخلاقی وجود نداشته .مكاتب اخلاقی كه از قديم بوده بيشتر مذهبی بوده و بس ، و به هر نسبت كهدين و ايمان ضعيف گرديده عملا ديده شده است كه اخلاق بشر پائين آمده .اينست كه برای ايمان ، لااقل به عنوان پشتوانهای برای اخلاق |