پاورقی :
>
صيغه‏ها همه مذكر است ، ولی در ترجمه شما چه می‏گوئيد ؟ آيا می‏گوئيد :
آيا مردانی را كه ايمان آورده و عمل صالح انجام داده‏اند مانند مردان مفسد

المتقين كالفجار ». آيا چون " متقين " صيغه مذكر است پس زنها خارج‏
هستند ؟ يا اينكه مقصود كسان است . هيچ كس تا به حال احتمال نداده كه [
معنی آيه اين باشد كه ] " مردان با ايمان و عامل به عمل صالح برترند از
مردان مفسد " و وقتی بپرسند آيا زنان مؤمن و عامل به صلاح هم از زنان‏
مفسد بالاترند يا نه ؟ بگويد قرآن راجع به اينها حكمی ذكر نكرده . همچنين‏
آيا ترجمه ان اكرمكم عند الله اتقيكم »( 1 ) اينست كه گرامی ترين شما
مردان ، با تقوا ترين شما مردانند ، و بنابراين از زنان بحثی نشده ؟ يا
" شما " در اينجا انسانها است . و در اخلاقيات هم همين جور است .
يعنی در زبان عربی اينجور نيست كه برای اعم از زن و مرد يك صيغه وضع‏
شده باشد و برای خصوص مرد صيغه‏ای ، و برای خصوص زن صيغه‏ای ، بلكه آن‏
صيغه‏ای هم كه برای اعم از مرد هست همين صيغه مذكر است . و لهذا اگر
كلمه " ومسلمة " هم نباشد هيچكس نمی‏تواند بگويد كه مفهوم عام نيست .
در بعضی روايات " ومسلمة " هم هست كه روايات ضعيفی است . عموم‏
روايات همان طلب العلم فريضه علی كل مسلم » است .
و نيز آيا در حديث المسلم من سلم المسلمون من لسانه ويده » ( 2 ) "
المسلم " مخصوص مرد است يا اعم است از زن و مرد ؟ و آيا معنی حديث‏
اين است كه مرد مسلمان كسی است كه مردهای مسلمان از زبان و دست او
محفوظ و آسوده باشند ، و نگفته كه زن مسلمان هم بايد زنها و مردهای ديگر
از دست و زبانش محفوظ بمانند ؟ ! >
. 1 سوره حجرات ، آيه . 13
. 2 اصول كافی . 234 / 2

29