جهنم و برای بهشت بايد باشد ؟ آيا من بنده سپاسگزار نباشم ؟
از جمله كلمات پيغمبر اكرم درباب ارزش معنوی عبادت اينست كه :
« افضل الناس من عشق العبادش و عانقها و باشرها بجسده و تفرغ لها » .
بهترين مردم آن كسی است كه به پرستش و نيايش عشق بورزد ( 1 ) .
همچنين حضرت رسول می‏فرمايند : « طوبی لمن عشق العبادش » خوشا به حال‏
كسی كه به عبادت عشق بورزد ، عبادت به صورت معشوقش دربيايد « واحبها
بقلبه » و از صميم قلب عبادت را دوست داشته باشد « وباشرها بجسده » و
با بدنش به آن بچسبد . مقصود اينست كه عبادت فقط يك ذكر قلب به‏
تنهايی نيست ، خود عبادت عملی : ركوع كردن ، سجود كردن ، قنوت كردن ،
نوعی عشق‏ورزی عملی است و تفرغ لها " تفرغ " از ماده فراغ است ) خودش‏
را فارغ كند برای عبادت ، خالی كند از همه چيز جز عبادت ، يعنی آن وقتی‏
كه

پاورقی :
. 1 كلمه " عشق " در تعبيرات اسلامی خيلی كم آمده كه بعضيها اساسا
روی همين جهت گفته‏اند كه اصلا اين كلمه را نبايد استعمال كرد و با
استعمال زياد شعرا هم مخالفت می‏كنند و می‏گويند كلمه حب و دوستی را بايد
به كار برد نه كلمه عشق . ولی ديگران جواب داده‏اند كه كلمه عشق در
اصطلاحات دينی كم به كار رفته نه اينكه هيچ به كار نرفته . از جمله‏
مواردی كه به كار رفته ، همين جا است كه عرض كردم . يكی ديگر آن جمله‏
معروفی است كه نوشته‏اند اميرالمؤمنين در وقتی كه از صفين برمی‏گشتند يا
به صفين می‏رفتند ( ترديد از من است ) به سرزمين كربلا كه رسيدند ، مشتی‏

از خاك را برداشتند و بو كردند و بعد فرمودند: و اهالك ايتها التربه‏

(خوشا به تو ای خاك) ههنا مناخ ركاب و مصارع عشاق » اينجا جايی است‏
كه بارهايی فرود خواهد آمد ، سوارهايی به اينجا كه می‏رسند بارشان را فرود
می‏آورند ، و اينجا خوابگاه عاشقانی است . بعد جمله‏هايی فرمود كه آن‏
جمله‏ها كاملا می‏رساند كه حضرت نظر به حادثه كربلا داشته‏اند .

331