كه به لذت عبادت نائل نشدهاند . اگر كسی به لذت عبادت نائل شود ، ديگر اين مسائل برايش طرح نيست . در نظر ما خيلی عجيب و شگفت است كه چگونه علی بن ابی طالب آنطور در دنيا زندگی میكرد . ولی ما نمیدانيم كه او در عبادتش به جايی رسيده بود كه به موجب آن ، سختيها و سستيها اصلا برايش نمیتوانست مطرح باشد . علی ( ع ) و روح نيايش نيايش و پرستش است ، يعنی رابطه انسان و خدا ، محبت ورزی به خدا ، انقطاع به ذات پروردگار - كه كاملترين عبادتهاست - توجه زيادی شده است ، و اين دو سه حديث هم كه عرض كردم ، به عنوان نمونه بود والا يكی و دو تا نيست . جمله معروف اميرالمؤمنين را همه شنيدهايم : « الهی ما عبدتك خوفا من نارك و لا طمعا فی جنتك بل وجدتك اهلا للعبادش فعبدتك » ( 1 ) خدايا ! تو را پرستش نكردم به طمع بهشتت و نه از ترس جهنمت ، بلكه تو را چون شايسته نيايش و پرستش ديدم پرستش كردم . دعای كميل ، از اول تا به آخر ، همان نيايش به معنی عالی است . شما در سراسر اين دعا نه بهشت میبينيد نه ترس جهنم ، و اگر آمده ، استطرادا به مناسبت بحث ديگری آمده . دعاهای اسلامی كه البته خود دعاها نمیتوانسته در يك سطح باشد ( بديهی است دعاهايی كه افراد میخوانند يك جور نيست ) از مضامين عالیيی برخوردار است . پاورقی : |