اين امری است كه برای او عادت شده و او از تركش وحشت دارد " توجه به‏
اين مطلب است كه گاهی عادت به صورتی درمی‏آيد كه ارزش كار خوب را از
ميان می‏برد .

ايجاد انس در عادات انفعالی است

گفتيم در عادات انفعالی است كه ايجاد انس می‏شود و انسان اسير آن‏
می‏گردد . عادات انفعالی عاداتی است كه انسان تحت تأثير يك عامل خارجی‏
، عملی را انجام می‏دهد . در عادات جسمانی ( فعلی ) يا هنرها ايجاد انس‏
نمی‏شود ، مثل همان خط نوشتن يا راه رفتن كه اين هم خود يك نوع هنر است‏
، منتهی هنری است كه چون انسان آن را از اول بچگی ياد گرفته زياد به چشم‏
نمی‏آيد .
برای شخصی شعر و نثر را تعريف می‏كردند . ابتدا نظم را تعريف كردند و
بعد گفتند آن طور كه ما صحبت می‏كنيم نثر است . گفت عجب ! ما تا حالا
نثر می‏گفتيم و نمی‏دانستيم ؟ !
غرض اينكه عادات فعلی عاداتی است كه به عامل خارجی ارتباط ندارد ولی‏
عادات انفعالی عاداتی است كه انسان تحت تأثير يك عامل بيرونی است ،
مثل اينكه سيگار كشيدن برای انسان عادت می‏شود ، يعنی انسان هميشه‏
می‏خواهد اين دود سيگار به او برسد . عادات انفعالی معمولا حالت انس‏
برای انسان ايجاد می‏كند و انسان را اسير خود می‏كند ، و تن پروری‏ها به آن‏
معنی كه قبلا ذكر شد غالبا عادات انفعالی است . مثلا انسان عادت می‏كند
كه روی تشك پر قو بخوابد ، يا مثلا به غذای خاصی عادت می‏كند به طوری كه‏
اگر آن غذا به او نرسد هر چند غذای ديگر مقوی باشد ، نمی‏تواند بخورد .
اينها

88