كه به لذت عبادت نائل نشدهاند . اگر كسی به لذت عبادت نائل شود ،ديگر اين مسائل برايش طرح نيست . در نظر ما خيلی عجيب و شگفت است كهچگونه علی بن ابی طالب آنطور در دنيا زندگی میكرد . ولی ما نمیدانيم كهاو در عبادتش به جايی رسيده بود كه به موجب آن ، سختيها و سستيها اصلابرايش نمیتوانست مطرح باشد . علی ( ع ) و روح نيايش غرض اين جهت است كه در متن اسلام ، به عبادت ، به آنچه كه واقعا روحنيايش و پرستش است ، يعنی رابطه انسان و خدا ، محبت ورزی به خدا ،انقطاع به ذات پروردگار - كه كاملترين عبادتهاست - توجه زيادی شده است، و اين دو سه حديث هم كه عرض كردم ، به عنوان نمونه بود والا يكی و دوتا نيست . جمله معروف اميرالمؤمنين را همه شنيدهايم : « الهی ما عبدتكخوفا من نارك و لا طمعا فی جنتك بل وجدتك اهلا للعبادش فعبدتك » ( 1 )خدايا ! تو را پرستش نكردم به طمع بهشتت و نه از ترس جهنمت ، بلكه تورا چون شايسته نيايش و پرستش ديدم پرستش كردم . دعای كميل ، از اول تا به آخر ، همان نيايش به معنی عالی است . شمادر سراسر اين دعا نه بهشت میبينيد نه ترس جهنم ، و اگر آمده ، استطرادابه مناسبت بحث ديگری آمده . دعاهای اسلامی كه البته خود دعاها نمیتوانسته در يك سطح باشد ( بديهی است دعاهايی كه افراد میخوانند يكجور نيست ) از مضامين عالیيی برخوردار است .پاورقی : . 1 بحارالانوار ، ج41 ، باب 101 ، ص 14 ، با اندكی اختلاف . |
