حديثی از امام سجاد عليهالسلام نقل شده كه از ايشان سؤال شد : « من اعظمالناس خطرا ؟ » از همه مردم مهمتر و با شخصيتتر كيست ؟ « قال : من لمير الدنيا خطرا لنفسه » ( 1 ) آنكسی كه تمام دنيا را با نفس خود برابرنمیبيند ، يعنی برای نفس خود عزت و شرافتی قائل است كه اگر تمام دنيارا در يك كفه ترازو بگذارند و شرافت و كرامت نفس را در كفه ديگر ،حاضر به معامله نيست . احاديثی درباب كرامت خوانديم ، از جمله حديثی از تحف العقول ازحضرت سجاد عليهالسلام كه فرمود: « من كرمت عليه نفسه هانت عليه الدنيا»( 2 ) هر كه نفس او برايش بزرگوار بود دنيا در نظرش كوچك میشود .هميشه انسان در مقابل چيزی كه دارد ، آنچه كه ندارد [ و كم ارزشتر است] برايش بی اهميت است . انسان اگر چيزی نداشته باشد ، همه چيزنمیتواند برای او بی اهميت باشد ، ولی وقتی يك شیء بهتر و عظيمتری رادارد ، آنچه ندارد برايش مهم نيست . میخواهد بفرمايد كه انسان اگركرامت نفس خودش را دريابد و احساس كند ، تمام دنيا در نظرش خوار وكوچك است . در نهجالبلاغه خطبه 85 ، دو جمله است - كه باز بر همين مسئله كرامت وعزت تكيه دارد - كه راستی و راستگويی ، شرف و كرامت است برای بشر ، ودروغ سقوط و پستی : « الصادق علی شفا منجاش و كرامة ، و الكاذب علی شرفمهواش و مهانة » . راستگو مشرف بر نجات و كرامت و بزرگواری است ، ودروغگو در پرتگاه خواری و سقوط . پاورقی : . 1 فی رحاب ائمة اهل البيت ، ج 4 ، ص . 76 . 2 تحفالعقول ، ص . 288 |
