چگونگی روح انسان است كه چگونه بايد باشد ، يك امر ثابت و مطلق وهمگانی و هميشگی است ، ولی رفتار انسان كه عبارت است از پياده كردنهمان روحيات در خارج ، در شرايط مختلف ، مختلف میشود ، و بايد هممختلف بشود ، و به عبارت ديگر مظاهر و مجالی اخلاق انسانی در شرائطمختلف ، مختلف است ، در يك جا انسان بايد يك جور عكسالعمل نشانبدهد ، در جای ديگر جور ديگر ، نه اينكه انسان در يك جا بايد يك جورباشد و در جای ديگر جور ديگر . خيلی فرق است بين اينكه بگوئيم بشر خودشدر هر عصری يك جور بايد باشد غير از جوری كه در عصر ديگر بايد باشد ، ودر هر منطقهای يك جور بايد باشد غير از جوری كه در منطقه ديگر بايد باشد، و اينكه بگوييم انسان میتواند آنچنان شخصيت عالیيی داشته باشد كه درهمه جا يك جور باشد ولی مظاهر رفتارش در زمانهای مختلف و شرايط مختلفمتفاوت باشد . طرح يك اشكال ممكن است كسی بگويد : در اسلام دستورهايی هست در مورد خلقيات زن ومرد كه پارهای از خلقيات را كه برای مرد پسنديده است برای زن ناپسندمعرفی میكند ، و برعكس پارهای از خلقيات را كه برای زن پسنديده استبرای مرد ناپسند معرفی مینمايد . آيا از نظر اسلام مدل اخلاقی و مدل انسانیزن و مرد متفاوت است ؟ يعنی از نظر انسانيت ، اينها دو نوع انساناند ؟و از نظر اسلام دو طرح برای |
