تحقيق در اسرار كائنات و فوائد و مصالح آنها میدانند . ولی حكمای الهی ، هم از طريق " لم " وارد میشوند و به بيانی كه دربالا نقل كرديم صورت برهانی میدهند ، از اين راه وارد میشوند كه جهان كهاثر خداوند است ، به منزله ظل و سايه باری تعالی است ، خداوند جميل علیالاطلاق است ، و ظل جميل ، جميل است ، و هم به تجزيه و تحليل ماهيت شرورو اينكه شرور عدمی اند و مجعول بالعرض اند نه بالذات ، میپردازند ، وهم ضرورت شرور و لاينفك بودن آنها را از خيرات ، و به عبارت ديگرتجزيه ناپذير بودن آفرينش را اثبات میكنند ، و هم به بحث در آثار وفوائد شرور میپردازند . ما در اينجا درباره برهان لمی به شكلی كه حكما میآورند بحثی نمیكنيمزيرا از سطح اين رساله خيلی بالاتر است ، ولی قسمتهای ديگر را تشريحمیكنيم . همچنانكه قبلا گفتيم ، ايرادها و اشكالات اين مسأله ، تحت دو عنوانخلاصه میشود : تبعيضها ، شرور . اول وارد بحث تبعيضها میشويم و سپس شروررا در بخشی جداگانه مورد تجزيه و تحليل قرار میدهيم . |