کتابخانه الکترونيکي انهار

مشاهدات عينی ما نيز اين مطلب را تأييد می‏كند . وقتی حريقی در يك‏
نقطه جهان واقع شود ، در زمان معين و مكان معين و در ماده خاصی واقع‏
می‏شود . وجود حريق به شرايطی بستگی دارد كه زمان و مكان آن را تعيين‏
می‏كنند . خود آن شرايط نيز به نوبه خود زمان و مكان مشخصی دارند و به علل‏
و عوامل خاصی وابسته هستند . اگر سير خودمان را دنبال كنيم به اين نتيجه‏
می‏رسيم كه سلسله حوادث ، مانند حلقه‏های ز نجير به يكديگر متصلند ، هر
حادثه‏ای با حادثه قبل از خود و با حادثه بعد از خود ، و به عبارت ديگر
هر شيئی با گذشته و آينده خود ، بستگی دارد ، و اين بستگی يك رشته ازلی‏
- ابدی را بوجود می‏آورد .
جالب تر اين است كه در كاوش عميق تر ، بين پديده‏هايی كه در عرض‏
يكديگر قرار دارند و همزمان انجام می‏شوند ارتباط و پيوستگی كشف می‏كنيم .
يك كارگر رفوگر ، فرشی را رفو می‏كند و يك طبيب جراح ، مريضی را تحت‏
عمل جراحی قرار می‏دهد . در نظر سطحی بين اين دو كار ، هيچگونه ارتباطی‏
ديده نمی‏شود ، ولی اگر متوجه شويم كه يك آتش سوزی موجب سوختن مريض و
فرض هر دو تا بوده است ، تصديق می‏كنيم كه كار جراح و رفوگر از يك اصل‏
سرچشمه گرفته است ، يك حادثه است كه اگر نمی‏بود هيچ كدام از اين دو به‏
فعاليت نمی‏افتادند .
كار همه انسانهايی كه از يك پدر بزرگ به وجود آمده‏اند ، به وجود آن‏
پدر بزرگ در زمان و مكان خاص خودش مربوط می‏گردد و بالنتيجه كار همه‏
اين انسانها نيز وابسته بهم خواهد بود .
حادثه جدا شدن زمين از خورشيد ، نقطه مشترك همه كارها و حركاتی است‏
كه در روی زمين انجام می‏گيرد . اگر آن حادثه نمی‏بود هيچيك از حوادث‏
ديگر زمين نمی‏بود . وجود آن حادثه سبب شده است كه حوادث ديگر هم به‏
دنبال آن بوجود آيد .
در فلسفه ، اصطلاحی هست تحت عنوان " وجوب بالقياس " و " امكان‏
بالقياس " . مورد اين اصطلاح اين است كه وقتی يك حادثه را با يك‏
حادثه ديگر مقايسه می‏كنيم ، اگر با فرض وجود حادثه اول ، وجود ديگری‏
ضروری باشد می‏گوييم حادثه دوم نسبت به حادثه اول " وجوب بالقياس "
دارد ، ولی اگر با فرض حادثه اول ، وجود و عدم حادثه دوم هر دو تا ممكن‏
باشد می‏گوييم حادثه دوم نسبت به حادثه اول " امكان بالقياس " دارد .
در نظر سطحی ، چنين پنداشته می‏شود كه بين برخی از حوادث و حوادث ديگر
" وجوب بالقياس " است و مواردی هم هست كه بين دو حادثه هيچگونه‏
رابطه ضروری نيست و بين آنها " امكان بالقياس " حكمفرما است ، ولی‏
در نظر دقيق تر می‏يابيم كه