عمر نقل شده است . خطاب به عمر و عاص و پسرش گفت :
متی استعبدتم الناس و قد ولدتهم امهاتهم احرارا .
" از كی مردم را برده خويش گرفته‏ايد در حالی كه از مادران خويش آزاد
متولد گرديده‏اند " .
سپس دستور قصاص صادر نمود .
عمر با پسر خودش نيز همينطور رفتار نمود ، وقتی ثابت گرديد پسرش‏
شراب خورده است حد الهی را درباره او اجرا نمود .
اينها عدالتی بود كه رسول خدا ( صلی الله عليه و آله و سلم ) به مسلمين‏
آموخته بود و مسلمين هنوز آن را فراموش نكرده بودند ، و به عبارتی ديگر
، چرخی بود كه رسول خدا به حركت آورده بود و تا مدت زيادی كم و بيش به‏
همان شكل به حركت خود ادامه می‏داد .

اقسام شفاعت

حقيقت اين است كه شفاعت ، اقسامی دارد كه برخی از آنها نادرست و
ظالمانه است و در دستگاه الهی وجود ندارد ولی برخی ، صحيح و عادلانه است‏
و وجود دارد . شفاعت غلط بر هم زننده قانون و ضد آن است ولی شفاعت‏
صحيح ، حافظ و تأييد كننده قانون است . شفاعت غلط آن است كه كسی‏
بخواهد از راه پارتی بازی جلوی اجرای قانون را بگيرد . بر حسب چنين‏
تصوری از شفاعت ، مجرم بر خلاف خواست قانونگزار و بر خلاف هدف قوانين‏
اقدام می‏كند و از راه توسل به پارتی ، بر اراده قانونگزار و هدف قانون‏
چيره می‏گردد . اينگونه شفاعت ، در دنيا ظلم است و در آخرت غير ممكن .
ايرادهايی كه بر شفاعت می‏شود بر همين قسم از شفاعت وارد است و اين‏
همان است كه قرآن كريم آن را نفی فرموده است .
شفاعت صحيح ، نوعی ديگر از شفاعت است كه در آن نه استثناء و تبعيض‏
وجود دارد و نه نقض قوانين ، و نه مستلزم غلبه بر اراده قانونگزار است‏
. قرآن اين نوع شفاعت را صريحا تأييد كرده است . شفاعت صحيح نيز
اقسامی دارد كه بزودی بشرح آن می‏پردازيم .

223