است و مبنای خاصی دارد كه عمق معارف اسلامی را میرساند .
جاذبه رحمت
مقدمتا بايد به اين نكته توجه كنيم كه برای نيل به سعادت ، علاوه برجريان اعمال و گامهايی كه خود انسان بر میدارد ، يك جريان ديگری نيزهميشه در جهان است و آن جريان رحمت سابقه پروردگار است . در متون دينیآمده است : « يا من سبقت رحمته غضبه » . " ای كسی كه رحمت او بر غضبش تقدم دارد " . حافظ در غزل معروف خود میگويد :
| مزرع سبز فلك ديدم و داس مه نو |
| يادم از كشته خويش آمد و هنگام درو |
گفتم ای بخت بخسبيدی و خورشيد دميد گفت با اينهمه از " سابقه "نوميد مشو مقصود حافظ از " سابقه " ، سبقت رحمت پروردگار است ، ممكن هم هستكه مقصود او چيز ديگر باشد كه در آيه كريمه : « ان الذين سبقت لهم مناالحسنی اولئك عنها مبعدون »( 1 ) بدان اشاره شده است . به هر حال اين واقعيتی است كه در نظام هستی ، اصالت از آن رحمت وسعادت و رستگاری است و كفرها و فسقها و شرور ، عارضی و غير اصيلمیباشند و همواره آنچه كه عارضی است به سبب جاذبه رحمت تا حدی كه ممكناست برطرف میگردد . وجود امدادهای غيبی و تأييدات رحمانی يكی از شواهدغلبه رحمت بر غضب است . مغفرت پروردگار و زايل ساختن عوارض گناه يكیديگر از شواهد تسلط رأفت و مهربانی او بر غضب و قهر میباشد .
اصل تطهير
در نظام هستی ، يكی از جلوههای رحمت الهی ، نمود تطهير است . دستگاه
پاورقی : . 1 انبياء / . 101
